“คลินิกเกษตรเคลื่อนที่” เป็นโครงการที่พระบาทสมเด็จพระวชิรเกล้าเจ้าอยู่หัว เมื่อครั้งทรงมีพระอิสริยยศสมเด็จโอรสาธิราชฯ สยามมกุฎราชกุมาร ทรงรับโครงการไว้ในพระราชานุเคราะห์ และทรงพระราชทานพระราชานุญาตอัญเชิญพระนามาภิไธยย่อไว้ในเครื่องหมายตราสัญลักษณ์โครงการ โดยเปิดให้บริการครั้งแรก วันที่ 22 กรกฎาคม 2545 ตำบลบ้านหลวง อำเภอดอนพุด จังหวัดสระบุรี และได้ดำเนินงานมาอย่างต่อเนื่องจนถึงปัจจุบัน

นายเข้มแข็ง ยุติธรรมดํารง อธิบดีกรมส่งเสริมการเกษตร เปิดเผยว่า การให้บริการคลินิกเกษตรเคลื่อนที่ เป็นวิธีการดำเนินงานอย่างหนึ่งที่สามารถทำให้การบริการทางวิชาการและการถ่ายทอดเทคโนโลยีทางการเกษตรของกระทรวงเกษตรและสหกรณ์บรรลุผลสำเร็จตามภารกิจที่รับผิดชอบ โดยเป็นการปฏิบัติงานในเชิงรุกที่ทำให้เกษตรกรในพื้นที่เป้าหมายที่มีปัญหาทางด้านการเกษตร ให้ได้รับบริการทางการเกษตรอย่างรวดเร็ว ทั่วถึงและครบถ้วน เช่น การวิเคราะห์ดิน การวินิจฉัย โรคพืช โรคสัตว์ โรคสัตว์น้ำ และการให้วัคซีนป้องกันโรค รวมถึงการถ่ายทอดเทคโนโลยีและฝึกอบรมความรู้การเกษตรเสริมเพิ่มเติมควบคู่กันไปด้วย ซึ่งเป็นการดำเนินการในลักษณะบูรณาการการทำงานระหว่าง นักวิชาการเกษตร ของหน่วยงานต่างๆ ในแต่ละสาขา ทั้งด้านพืช สัตว์ ประมง ดิน และน้ำ ฯลฯ พร้อมด้วยอุปกรณ์และเครื่องมือทางวิชาการด้านต่างๆ มาให้บริการในคลินิกเกษตร โดยสามารถเคลื่อนที่เข้าไปได้ถึงในระดับตำบล เพื่อให้เกษตรกรสามารถเข้ารับบริการทางการเกษตรได้อย่างถูกต้องครบถ้วนทุกด้านในคราวเดียวกัน ซึ่งผลการการดำเนินงานโครงการตั้งแต่ปี 2545 – 2562 มีเกษตรกรมาเข้ารับบริการ จำนวน 3,652,948 ราย โดยเกษตรกร 1 รายสามารถเข้ารับบริการได้มากกว่า 1 คลินิก

สำหรับกิจกรรมด้านคลินิกเกษตรที่เปิดให้บริการ ได้แก่ การให้คำปรึกษา ตรวจวิเคราะห์และวินิจฉัยโดยใช้อุปกรณ์และเครื่องมือทางห้องปฏิบัติการที่จำเป็น พร้อมจัดกิจกรรมเสริม อาทิเช่น การจัดฝึกอบรมระยะสั้น และการจัดนิทรรศการที่ตรงตามความต้องการของเกษตรกรหรือเป็นเทคโนโลยีที่เกษตรกรควรรู้ โดยการให้บริการของแต่ละคลินิกมีดังนี้ คลินิกดิน โดยกรมพัฒนาที่ดิน บริการให้คำปรึกษา ตรวจวิเคราะห์ วิจัยและให้บริการด้านวิเคราะห์ตรวจสอบดินและปุ๋ย คลินิกพืช โดยกรมวิชาการเกษตร บริการให้คำปรึกษา ตรวจวิเคราะห์ วินิจฉัยและให้บริการด้านโรคแมลงศัตรูพืช วัชพืช สารพิษตกค้าง คลินิกปศุสัตว์ โดยกรมปศุสัตว์ บริการให้คำปรึกษา ตรวจวิเคราะห์ วินิจฉัยโรคปศุสัตว์ และการเสี้ยงสัตว์ คลินิกประมง โดยกรมประมง บริการให้คำปรึกษา ตรวจวิเคราะห์ วินิจฉัยและรักษาโรคในสัตว์น้ำ การตรวจคุณภาพน้ำ คลินิกข้าว โดยกรมการข้าว บริการให้คำปรึกษา ตรวจวิเคราะห์ วินิจฉัยคุณภาพของเมล็ดพันธุ์ข้าว รวมทั้งถ่ายทอดเทคโนโลยีการผลิตข้าวที่เหมาะสมแก่เกษตรกร คลินิกชลประทาน โดยกรมชลประทาน บริการให้คำปรึกษา แนะนำการบริหารจัดการน้ำ การพัฒนาแหล่งน้ำ  คลินิกสหกรณ์ โดยกรมส่งเสริมสหกรณ์ บริการให้คำปรึกษา แนะนำการจัดตั้งสหกรณ์  คลินิกบัญชี โดยกรมตรวจบัญชีสหกรณ์ บริการให้คำ แนะนำการจัดทำบัญชีฟาร์ม บัญชีครัวเรือน คลินิกกฎหมาย (สปก.) โดยสำนักงานการปฏิรูปที่ดินเพื่อเกษตรกรรม บริการให้คำปรึกษาแนะนำ และประสานความรู้ด้านกฎหมายปฏิรูปที่ดินเพื่อเกษตรกรรม และกฎหมายอื่นๆ ที่เกี่ยวข้องกับการดำเนินงานของกระทรวงเกษตรและสหกรณ์ คลินิกหม่อนไหม โดยกรมหม่อนไหม บริการให้คำปรึกษา แนะนำ และจัดนิทรรศการให้ความรู้เรื่องหม่อนไหม ให้คำแนะนำวิธีการเลี้ยงไหมแบบหัตถกรรม และคลินิกอื่นๆ เช่น คลินิกอารักขาพืช คลินิกพืชสวน คลินิกขยายพันธุ์พืช คลินิกแมลงเศรษฐกิจ คลินิกเกษตรที่สูง คลินิกวิศวกรรมเกษตร และคลินิกเยาวชนเกษตรอาเซียน

นอกจากนี้ กระทรวงเกษตรและสหกรณ์ได้จัดทำโครงการคลินิกเกษตรเคลื่อนที่เฉลิมพระเกียรติ เนื่องในโอกาสวันเฉลิมพระชนมพรรษาพระบาทสมเด็จพระวชิรเกล้าเจ้าอยู่หัว ประจำปีพุทธศักราช 2563 โดยกำหนดจัดงานพร้อมกันทุกจังหวัดทั่วประเทศ ระหว่างวันที่ 22-31 กรกฎาคม พ.ศ.2563 ซึ่งกิจกรรมมีการจัดนิทรรศการเฉลิมพระเกียรติ และพิธีถวายพระพรชัยมงคล เพื่อแสดงความจงรักภักดี และน้อมสำนึกในพระมหากรุณาธิคุณต่อพระบาทสมเด็จพระวชิรเกล้าเจ้าอยู่หัว และการให้บริการคลินิกเกษตรเคลื่อนที่โดยหน่วยงานต่างๆ ในสังกัดกระทรวงเกษตรและสหกรณ์ และหน่วยงานอื่นๆ เพื่อให้บริการแก่เกษตรกรในการแก้ไขปัญหาด้านการผลิตทางการเกษตรได้อย่างรวดเร็วทันเหตุการณ์ และสามารถสร้างความมั่นคงในอาชีพเกษตรกรให้มีความมั่นคงและยั่งยืนต่อไป ทั้งนี้ เกษตรกรหรือประชาชนทั่วไปที่สนใจร่วมงานดังกล่าว สามารถตรวจสอบวัน เวลา และสถานที่การจัดงานในจังหวัดของตนเองได้ที่เว็บไซต์ https://clinickaset.doae.go.th ในหัวข้อ ปฏิทินกิจกรรม                                                        

*******************************

อัจฉรา : บทความ, กลุ่มเผยแพร่และประชาสัมพันธ์

กองส่งเสริมโครงการพระราชดำริ การจัดการพื้นที่และวิศวกรรมเกษตร : ข้อมูล

กรมส่งเสริมการเกษตร, กรกฎาคม 2563